Δεκέμβριος 24, 2020
Project
ROADLESS
Project info
Τίτλος
ROADLESS - Roadless Αreas and sustainable development in Greece
Έτος
2019 - 2020
Συντονιστής
Συνεργαζόμενοι Φορείς
Ομάδα έργου
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βασιλική Κατή, Επιστημονικά υπεύθυνη
Αντωνία Γαλάνη, Συντονίστρια προγράμματος
Δρ. Χριστίνα Κασσάρα, βιολόγος
Δρ. Χαρητάκης Παπαϊωάννου, βιολόγος
Δρ. Όλγα Τζωρτζακάκη, βιολόγος
Μαρία Ψαραλέξη, βιολόγος, Υπ. Διδάκτορας ΑΠΘ
Μαρία Πετρίδου, γεωπόνος, Υπ. Διδ. BCL/Π.I.
Monika Hoffmann, δασολόγος, Υπ. Διδάκτορας, Ακαδημίας Επιστημών Πολωνίας
Τίτλος
NATLAND - Undisturbed natural areas of Greece (SEBI 13)
Έτος
2021-2022
Χρηματοδότηση
Συντονιστής
Ομάδα έργου
Καθηγήτρια Βασιλική Κατή, Επιστημονικά υπεύθυνη
Αντωνία Γαλάνη, βιολόγος
Δρ. Χριστίνα Κασσάρα, βιολόγος
Δρ. Χαρητάκης Παπαϊωάννου, βιολόγος
Δρ. Όλγα Τζωρτζακάκη, βιολόγος
Μαρία Ψαραλέξη, βιολόγος, Υπ. Διδάκτορας ΑΠΘ
Μαρία Πετρίδου, γεωπόνος, Υπ. Διδ. BCL/Π.I.
Δημήτρης Γκότσης, Μηχανικός
Στράτος Παπαντωνίου, Μεταπτυχιακός φοιτητής (BCL)
Σκοπός
Να σταματήσει ο κατακερματισμός του τοπίου από την εξάπλωση των δρόμων και η επακόλουθη απώλεια της βιοποικιλότητας στα φυσικά οικοσυστήματα στην Ελλάδα
Ερευνητικά ερωτήματα
- Πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα του κατακερματισμού του τοπίου στην Ελλάδα;
- Έχουν απομείνει Περιοχές Άνευ Δρόμων (ΠΑΔ) στην Ελλάδα και πού;
- How much has the Nature 2000 network contributed to halting nature fragmentation?
- Ποιες οι επιπτώσεις των δρόμων στον πληθυσμό του Βαλκανικού αγριόγιδου στσο όρος Τύμφη;
- Ποια η άποψη της Ελληνικής κοινωνίας για τους δρόμους στην Ελλάδα;
- Πώς μπορούν οι ΠΑΔ να ενσωματωθούν στην Ελληνική και Ευρωπαϊκή περιβαλλοντική πολιτική;
-
Πώς θα μπορούσαν να επεκταθούν και να συνδεθούν οι φυσικές μη διαταραγμένες περιοχές;
Γιατί μια τέτοια έρευνα;
Δεν είναι τυχαίο ότι η εποχή της κρίσης της βιοποικιλότητας συμβαίνει ταυτόχρονα με την πιο εκρηκτική εξάπλωση των δρόμων στην ανθρώπινη ιστορία. Με το μήκος των ασφαλτοστρωμένων δρόμων να προβλέπεται να αυξηθεί κατά 60% έως το 2050, η εξάπλωση των δρόμων είναι βασικός μοχλός που ενεργοποιεί ή επιταχύνει την αλλαγή χρήσης γης, η οποία και αναγνωρίζεται ως η κορυφαία απειλή για τη μείωση της βιοποικιλότητας παγκοσμίως και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Από τη μια πλευρά, η υποδομή των οδικών δικτύων είναι γνωστό ότι προάγει την οικονομική ανάπτυξη και την ανθρώπινη ευημερία, αλλά από την άλλη προκαλεί αλλαγή χρήσης γης, κατακερματισμό, αύξηση της τεχνητής γης, χημική ρύπανση, υδρολογική διαταραχή, διάβρωση του εδάφους, επιτάχυνση των βιολογικών εισβολών, θνησιμότητα των ζώων, υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων και άλλες συχνά μη αναστρέψιμες αρνητικές επιπτώσεις στην άγρια ζωή και στη λειτουργία των οικοσυστημάτων. Η ανθρωπότητα εξαρτάται από τη βιοποικιλότητα και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες και ως εκ τούτου απειλείται από την κατάρρευσή τους. Η διατήρηση των Περιοχών Άνευ Δρόμων (ΠΑΔ) αναγνωρίζεται ως ένα αποτελεσματικό και φθηνό εργαλείο για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και των ωφελειών της για τον άνθρωπο.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, η Ελλάδα είναι λιγότερο κατακερματισμένη από την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά παρουσιάζει μεγαλύτερη ταχύτητα αύξησης του κατακερματισμού της. Η έρευνα αξιολογεί το βαθμό του κατακερματισμού της Ελλάδας με βάση τον αριθμό και την έκταση των ΠΑΔ. Οι ΠΑΔ είναι εκείνα τα τμήματα ξηράς άνω του 1 τ.χλμ που απέχουν τουλάχιστον 1 χλμ από τον πλησιέστερο δρόμο. Εργαζόμαστε στη διεπαφή επιστήμης-πολιτικής προτείνοντας τη θεσμική θωράκιση των μεγάλων ΠΑΔ καθώς και των νησιών χωρίς δρόμους, ως φυσικές περιοχές με υψηλή οικολογική, φυσική και αισθητική αξία που θα πρέπει να προστατεύονται από την υποβάθμιση και τον κατακερματισμό.
Δράσεις
Το BCL έχει αναλάβει δύο έργα (ROADLESS, NATLAND) για την παράδοση του εθνικού χάρτη των Περιοχών Άνευ Δρόμων της Ελλάδας, την ενημέρωση του ευρωπαϊκού δείκτη SEBI 13 και την παροχή επιστημονικών στοιχείων και κατευθυντήριων γραμμών για την ενσωμάτωση των ΠΑΔ στην εθνική περιβαλλοντική πολιτική και χωροταξικό σχεδιασμό.
Δραστηριότητες έργου ROADLESS:
- Χαρτογράφηση των δρόμων και οριοθέτηση των εκτεταμένων ΠΑΔ (πάνω από 50 τ.χλμ) με χρήση GIS
- Ανάλυση χωρικών δεδομένων των πολυγώνων ΠΑΔ ως προς το δίκτυο Natura 2000
- Οικολογική μοντελοποίηση για την αξιολόγηση της συμβολής των ΠΑΔ στη διατήρηση της άγριας πανίδας, θεωρώντας ως περίπτωση τον πληθυσμό του αγριόγιδου (Rupicapra rupicapra balcanica) στο βουνό Τύμφη (είδος που προστατεύεται από την Οδηγία των Οικοτόπων 92/43/ΕΟΚ)
- Σύνθεση των αποτελεσμάτων σε μια τελική έκθεση σχετικά με τη χρήση των εκτεταμένων ΠΑΔ στον εθνικό περιβαλλοντικό σχεδιασμό
- Ευαισθητοποίηση του κοινού και διάδοση των αποτελεσμάτων τόσο στην επιστημονική κοινότητα (βάσεις δεδομένων, δημοσιεύσεις) όσο και στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και στην κοινωνία (ιστότοπος, εκλαϊκευμένη επιστήμη, ερωτηματολόγιο, σύνοψη πολιτικής, βίντεο)
Δραστηριότητες του έργου NATLAND:
- Χαρτογράφηση των δρόμων και εντοπισμός όλων των περιοχών άνευ δρόμων στην Ελλάδα (πολύγωνα > 1 τ.χλμ)2
- Εντοπισμός των νησιών χωρίς δρόμους οποιουδήποτε μεγέθους
- Ενημέρωση του Ευρωπαϊκού Δείκτη SEBI 13 για την Ελλάδα «Κατακερματισμός φυσικών και ημιφυσικών οικοσυστημάτων» και του σχετικού κεφαλαίου της εθνικής έκθεσης για το περιβάλλον
- Σύνθεση των αποτελεσμάτων της έρευνας σε μια τελική έκθεση σχετικά με τη χρήση των αδιατάρακτων φυσικών περιοχών (περιοχές άνευ δρόμων και περιμετρική ζώνη 1 χλμ γύρω από αυτές) στην εθνική περιβαλλοντική πολιτική και χωροταξικό σχεδιασμό
- Ευαισθητοποίηση του κοινού και διάδοση των αποτελεσμάτων στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και στην ευρύτερη κοινωνία (ιστότοπος, εκλαϊκευμένη επιστήμη,, σύνοψη πολιτικής, διαδικτυακές ομιλίες)
Αποτελέσματα
Βάσεις δεδομένων
Kassara C., Petridou M., Tzortzakaki O., Papantoniou E., Galani A., Psaralexi M., Gkotsis D., Papaioannou H., Kati V. 2022. The roadless map of Greece. Mendeley Data, v2.
No Description
Kati V, Kassara C, Psaralexi M, Tzortzakaki O, Petridou M, Galani A, Hoffmann M. 2020. The roadless map of Greece. Mendeley Data, v1.
No Description
Δημοσιεύσεις
Kati, V., Kassara, Ch., Vassilakis, D., Papaioannou, H. 2020. Balkan Chamois (Rupicapra rupicapra balcanica) Avoids Roads, Settlements, and Hunting Grounds: An Ecological Overview from Timfi Mountain, Greece. Diversity, 12 (4), pp 124.
Το Βαλκανικό αγριόγιδο (Rupicapra rupicapra balcanica) είναι ένα προστατευόμενο είδος με ανεπαρκή-κακή (U2) κατάσταση διατήρησης στην Ελλάδα. Η μελέτη μας διερευνά το εποχιακό πρότυπο χρήσης χώρου (seasonal range use pattern), τη δημογραφία και την επιλογή του ενδιαιτήματος σε μια περιοχή του δικτύου Natura 2000, το όρος Τύμφη. Για το σκοπό αυτό, εξετάσαμε 1168 παρατηρήσεις που ελήφθησαν από έξι εποχιακές καταμετρήσεις (2002: τέσσερις εποχές, 2014 και 2017: φθινόπωρο). Πραγματοποιήσαμε ανάλυση ENFA (Ecological Niche Factor Analysis) χρησιμοποιώντας 16 περιβαλλοντικές μεταβλητές συμπεριλαμβάνοντας και την ανθρώπινη όχληση. Το είδος χρησιμοποιούσε ετησίως μια έκταση 6491 εκταρίων (25% της περιοχής μελέτης), ακολουθώντας το τυπικό πρότυπο χρήσης του χώρου και παρουσίασε συναθροιστική κατανομή με την ελάχιστη εποχιακή έκταση χρήσης χώρου το Φθινόπωρο κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγής. Το όρος Τύμφη φιλοξενούσε 469 άτομα το 2017 (το μεγαλύτερο πληθυσμό στην Ελλάδα), ο οποίος αυξήθηκε κατά 3,55 φορές από το 2002. Το είδος επέλεγε μεγαλύτερα υψόμετρα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και του φθινοπώρου, τα πευκοδάση έναντι των πλατυφύλλων δασών το χειμώνα και απέφευγε πλαγιές με νότιο προσανατολισμό. Τα αποτελέσματά μας υποστηρίζουν την υπόθεση αποφυγής του ανθρωπογενούς κινδύνου, καθώς το είδος επέλεγε πάντα απομακρυσμένες περιοχές μακριά από δρόμους, ανθρώπινους οικισμούς και περιοχές που πραγματοποιείται η θήρα. Στην Ελλάδα, το 40% της περιοχής κατανομής του του εμπίπτει σε περιοχές που απαγορεύεται η θήρα (16,5% της χώρας). Χρειάζεται μια εθνική πολιτική διατήρησης για το είδος με επίκεντρο τη διατήρηση και την αύξηση των περιοχών χωρίς δρόμους και των περιοχών απαγόρευσης της θήρας εντός της κατανομής του Βαλκανικού αγριόγιδου σε εθνικό επίπεδο.
Εφαρμογή: H εργασία λήφθηκε υπόψη στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Αγριόγιδο των Βαλκανίων (Rupicapra rupicapra balcanica) (2020).
Kati V, Kassara C, Psaralexi M, Tzortzakaki O, Petridou M, Galani A, Hoffmann MT. 2020. Conservation policy under a roadless perspective: Minimizing fragmentation in Greece. Biological Conservation 252:108828.
Η αλλαγή της χρήσης γης αποτελεί την κορυφαία απειλή για την απώλεια της βιοποικιλότητας και η επέκταση των δρόμων βασικό γενεσιουργό αίτιο αυτής παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον πρόσφατο δείκτη κατακερματισμού του τοπίου (LFI), η Ελλάδα είναι λιγότερο κατακερματισμένη από την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά παρουσιάζει υψηλότερο ρυθμό αύξησης του κατακερματισμού της. Αναπτύξαμε το δείκτη RFI (Roadless Fragmentation Indicator) για την παρακολούθηση του ρυθμού του κατακερματισμού στα πιο φυσικά οικοσυστήματα. Ο δείκτης RFI υπολογίζει το ποσοστό της γης που καλύπτεται από Περιοχές Άνευ Δρόμων (ΠΑΔ), δηλαδή τα τμήματα γης άνω του 1 km2 που απέχουν περισσότερο από 1 km από τον πλησιέστερο δρόμο. Με βάση τον εθνικό χάρτη των ΠΑΔ της Ελλάδας, εντοπίζονται 1115 ΠΑΔ που ταξινομούνται κατά μέγεθος (1-256 km2) και συνολικά καλύπτουν λιγότερο από το 5% της χερσαίας έκτασης της χώρας. Ο δείκτης RFI αντανακλά την φυσικότητα των οικοσυστημάτων, είναι σημαντικά υψηλότερος στο δίκτυο Natura 2000 και παρουσιάζει μεγαλύτερη ευαισθησία σε λιγότερο κατακερματισμένες ζώνες. Έξι βουνά (0,51% της ελληνικής γης) έχουν παραμείνει σε μεγάλο βαθμό χωρίς δρόμους (ΠΑΔ > 50 km2) και θα πρέπει να προστατευτούν αναλόγως. Ζητούμε μια ξεκάθαρη πολιτική μείωσης των δρόμων με μια νέα νομοθεσία (European Roadless Rule) που θα προστατεύει θεσμικά τουλάχιστον το 2% του ευρωπαϊκού εδάφους ως ζώνες άνευ δρόμων. Ζητούμε επίσης να μην υπάρξει περαιτέρω αδικαιολόγητη επέκταση των δρόμων στα πιο φυσικά και λιγότερο κατακερματισμένα οικοσυστήματα, ως μέτρο που θα πρέπει να ενσωματωθεί σε όλους τους τομείς της πολιτικής της Ευρώπης και ιδίως στον χωροταξικό σχεδιασμό αναπτυξιακών έργων. Παρουσιάζουμε έναν οδηγό πέντε βημάτων για την εφαρμογή της ως άνω πολιτικής στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, ως μέτρο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της μείωσης της βιοποικιλότητας.
Εφαρμογή: Τα ερευνητικά αποτελέσματα κοινοποιήθηκαν στην πολιτική ηγεσία, στους αναδόχους των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών για τις περιοχές Natura, καθώς και σε διεθνή φόρα και στο ευρωκοινοβούλιο για την προώθηση συναφούς περιβαλλοντικής πολιτικής. Ο κοινωνικός αντίκτυπος του έργου ήταν μεγάλος, και τα αποτελέσματα του ROADLESS συζητήθηκαν σε επίκαιρες ερωτήσεις στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε στη συνδιάσκεψη κορυφής COP26 (Νοέμβριος 2021) την πρόθεση της κυβέρνησης να διατηρήσει τις τελευταίες μεγάλες άγριες περιοχές στην Ελλάδα με την ονομασία «απάτητα βουνά».
Kati, V., Selva, N., Sjögren-Gulve, P., 2022. Greek roadless policy: A model for Europe. Science 375 984.
Στις 18 Ιανουαρίου 2022, η Eλληνική κυβέρνηση απαγόρευσε την κατασκευή νέου οδικού δικτύου σε έξι ορεινές περιοχές άνευ δρόμων του δικτύου Natura 2000, πυροδοτώντας μια ευρύτερη εθνική πολιτική για την προστασία των περιοχών άνευ δρόμων. Η εξάπλωση των δρόμων είναι βασικός καταλύτης της αλλαγής της χρήσης γης, η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τη βιοποικιλότητα παγκοσμίως. Για χρόνια, οι επιστήμονες ζητούσαν να σταματήσει η επέκταση των υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των δρόμων, για την προστασία της βιοποικιλότητας με μικρή επιτυχία. Η πολιτική της Ελλάδας πρέπει να λειτουργήσει ως πρότυπο για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Kati, V., Petridou, M., Tzortzakaki, O., Papantoniou, E., Galani, A., Psaralexi, M., Gotsis, D., Papaioannou, H., Kassara, C. 2023. How much wilderness is left? A roadless approach under the Global and the European Biodiversity Strategy focusing on Greece. Biological Conservation 281, 110015.
Η διατήρηση οικοσυστημάτων υψηλής οικολογικής ακεραιότητας αποτελεί κρίσιμο στόχο των στρατηγικών για τη βιοποικιλότητα, εξυπηρετώντας επίσης τον στόχο του 10 % της αυστηρής προστασίας της γης στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Συνιστούμε τη χαρτογράφηση των Περιοχών Άνευ Δρόμων (ΠΑΔ) για την οριοθέτηση της των περιοχών της άγριας φύσης (wilderness) και την παρακολούθηση της προόδου μείωσης της απώλειας σε φυσικές περιοχές. Χαρτογραφήσαμε την έκταση χωρίς δρόμους της Ελλάδας και αξιολογήσαμε τα οικολογικά χαρακτηριστικά της. Αντιπροσωπεύει το 6,1 % της χώρας και περιλαμβάνει 451 περιοχές χωρίς δρόμους μεγέθους άνω του 1 τ.χλμ: 389 περιοχές χωρίς δρόμους και 62 νησιά χωρίς δρόμους. Οι περιοχές χωρίς δρόμους εμφανίζονταν σε βουνά και νησιά, ήταν αδόμητες (δεν υπήρχαν τεχνητές εκτάσεις), αδιατάρακτες (δεν υπήρχαν σημαντικές πιέσεις, η φυσική και ημιφυσική φυτοκάλυψη ήταν 99 % και το 68 % της έκτασής τους ενέπιπτε στο δίκτυο Natura 2000). Βρίσκονταν επίσης σε φυσικά τοπία με χαμηλό δείκτη κατακερματισμού. Οι περισσότερες περιοχές χωρίς δρόμους (302) ήταν μεγαλύτερες από 10 τ.χλμ. Οι μεγαλύτερες σε έκταση περιοχές χωρίς δρόμους εμφανίζονταν περισσότερο σε ψηλότερα βουνά και σε πιο απόκρημνα εδάφη, είχαν χαμηλότερο δείκτη ανθρώπινης επιρροής και καλύτερη κάλυψη από το δίκτυο Natura 2000. Οι περιοχές χωρίς δρόμους επέδειξαν μια καλή ρυθμιστική ικανότητα έναντι της απώλειας της φυσικότητας και των πυρκαγιών (2,5 φορές χαμηλότερο ποσοστό καμένης γης από τον εθνικό μέσο όρο), αλλά ήταν ευάλωτες στην ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ιδίως αιολικών πάρκων (33 % των περιοχών χωρίς δρόμους ενδέχεται να επηρεαστούν). Υποστηρίζοντας μια περιβαλλοντική πολιτική διατήρησης των περιοχών χωρίς δρόμους, προτείνουμε τη χρήση αυτών των περιοχών για την οριοθέτηση των αυστηρά προστατευόμενων ζωνών στην ΕΕ (και στην Ελλάδα), για τη χαρτογράφηση των πρωτογενών ώριμων δασών και για τον εντοπισμό νέων υποψήφιων προστατευόμενων περιοχών. Συνιστούμε ανεπιφύλακτα να επανεξεταστεί το σχέδιο REPowerEU ώστε να οριστούν οι περιοχές χωρίς δρόμους ως μη επιλέξιμες περιοχές για την ανάπτυξη σχετικών υποδομών πράσινης ενέργειας.
Kati, V*., Kassara, C*., Panagos, P., Tampouratzi, L., Gotsis, D., Tzortzakaki, O., Petridou, M., Psaralexi, M., Sidiropoulos, L., Vasilakis, D., Zakkak, S., Galani, A., Mpoukas, N., 2023. The overlooked threat of land take from wind energy infrastructures: Quantification, drivers and policy gaps. Journal of Environmental Management 348, 119340.
Η αξιοποίηση του ανέμου είναι μια ταχέως αναπτυσσόμενη και οικονομικά αποδοτική Ανανεώσιμη Πηγή Ενέργειας, αλλά οι εδαφικές επιπτώσεις των αιολικών σταθμών συχνά παραβλέπονται ή υποτιμώνται. Ψηφιοποιήσαμε την κατάληψη γης (ή δέσμευση γης), δηλαδή την παραγωγή τεχνητής γης, η οποία προέρχεται από 90 αιολικούς σταθμούς στην Ελλάδα, οι οποίοι κατασκευάστηκαν μεταξύ 2002 και 2020 (1,2 GW). Βρήκαμε σημαντικές επιπτώσεις: οι αιολικοί σταθμοί δημιούργησαν 7729 m2/MW (3,5 m2/MWh) τεχνητής γης, διανοίχτηκαν 148 m/MW νέοι δρόμοι και διευρύνθηκαν 174 m/MW κατά μέσο όρο. Τα μοντέλα έδειξαν ότι ο αριθμός και το μέγεθος των ανεμογεννητριών, η απουσία άλλων υφιστάμενων υποδομών και η υψομετρική διαφορά στους νέους δρόμους πρόσβασης αύξησαν τη δημιουργία τεχνητής γης. Η υψομετρική διαφορά σε νέους και διευρυμένους δρόμους πρόσβασης αύξησε επίσης το απαιτούμενο μήκος των δρόμων. Οι νέοι αιολικοί σταθμοί στην Ελλάδα σχεδιάζεται να εγκατασταθούν σε μεγαλύτερα υψόμετρα και σε εδάφη που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερους κινδύνους για τη διάβρωση του εδάφους και την εδαφική βιοποικιλότητα. Η γενική τάση στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι να χωροθετούνται λιγότεροι σταθμοί αιολικής ενέργειας σε ορεινές και δασικές εκτάσεις. Ωστόσο, το μοτίβο αυτό αντιστρέφεται σε αρκετές χώρες, ιδίως στη Νότια Ευρώπη. Μετά τον έλεγχο 28 πολιτικών και νομικών εγγράφων, διαπιστώσαμε ότι η αντιμετώπιση της κατάληψης γης προκύπτει έμμεσα από την παγκόσμια πολιτική, αλλά πιο άμεσα από την ευρωπαϊκή πολιτική μέσω πέντε μη νομικά δεσμευτικών εγγράφων και τριών οδηγιών. Ωστόσο, οι τρέχουσες ευρωπαϊκές ενεργειακές πολιτικές φαίνεται να συγκρούονται με τις πολιτικές διατήρησης της φύσης, με κίνδυνο να επιταχυνθεί στο μέλλον η κατάληψη γης. Η μελέτη παρέχει πληροφορίες για τη μείωση της κατάληψης γης κατά το σχεδιασμό και την κατασκευή σταθμών αιολικής ενέργειας. Υπογραμμίζουμε την ανάγκη για καλύτερη ποσοτικοποίηση της κατάληψης γης και την ενσωμάτωσή της στην πολύπλοκη διαδικασία του βιώσιμου χωροταξικού σχεδιασμού των επενδύσεων.
Πολιτική σύνοψη
Ανοιχτές διαλέξεις
Συνέδρια
Κατή Β., Πετρίδου Μ., Τζωρτζακάκη Ο., Παπαντωνίου Ε., Γαλάνη Α., Ψαραλέξη Μ., Γκότσης Δ., Παπαϊωάννου Χ. & Χ. Κασσάρα. 2023. Οι περιοχές χωρίς δρόμους της Ελλάδας ως προτεραιότητα για την προστασία της άγριας φύσης και του τοπίου: σύνδεση με το δίκτυο Natura 2000 και το χωροταξικό σχεδιασμό. 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας. Πάτρα, 4-7 Οκτωβρίου 2023.
No Description
Kati. V., Kassara, C., Tzortzakaki. O. , Petridou, M., Psaralexi, M., Galani, A., Gotsis, D., Papantoniou, S., Papaioannou, H. 2022. Greece shows the way for a roadless policy in Europe: links with the European biodiversity strategy. 6th European Congress of Conservation Biology (ECCB) “Biodiversity crisis in a changing world”. Czech University of Life Sciences, Prague, Czech Republic. 22-26 August.
No Description
Νέα νομοθεσία για τις ΠΑΔ
Σε αυτό το χωρίο παρουσιάζονται: (α) μια ανασκόπηση της νομοθεσίας των Περιοχών Άνευ Δρόμων (ΠΑΔ), όπου μπορείτε να βρείτε τη λογική πίσω από τη νέα νομοθεσία, όπως ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τον Ιανουάριο του 2022 στο πλαίσιο του προγράμματος “Απάτητα βουνά”, (β) το περιεχόμενο της νομοθεσίας, παραθέτοντας τα άρθρα των 6 Υπουργικών Αποφάσεων, και τέλος (γ) οι έξι Υπουργικές Αποφάσεις θεσμοθέτησης των ΠΑΔ σε έξι αντίστοιχα ορεινά οικοσυστήματα της χώρας και οι χάρτες τους (αρχεία kmz – Google Earth).
Ανασκόπηση της νομοθεσίας των Περιοχών Άνευ Δρόμων
To παρόν ενημερωτικό σημείωμα δημοσιεύτηκε από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Tuesday, 18 January 2022
Ενημερωτικό Σημείωμα
Πώς ορίζονται τα Απάτητα Βουνά;
Ως «Απάτητα Βουνά» ορίζονται οι Περιοχές Άνευ Δρόμων (ΠΑΔ) με την περιμετρική ζώνη ενός χιλιομέτρου αυτών (ΠΑΔ + ακτίνα 1 χλμ). Σε αυτές τις περιοχές απαγορεύεται η διάνοιξη νέων δρόμων και η δημιουργία άλλων τεχνητών επεμβάσεων, που μεταβάλλουν ή αλλοιώνουν το φυσικό περιβάλλον. Επιπλέον, υπάγονται σε καθεστώς υψηλής προστασίας.
Ποιες περιοχές θα ενταχθούν στα Απάτητα Βουνά;
- Λευκά Όρη – Έκταση: 382,06 τ.χλμ. | Υψόμετρο: 0-2.453 μ.
- Σάος – Έκταση: 97,30 τ.χλμ. | Υψόμετρο: 0-1.611 μ.
- Σμόλικας – Έκταση: 102,89 τ.χλμ. | Υψόμετρο: 782-2.637 μ.
- Τύμφη – Έκταση: 202,75 τ.χλμ. | Υψόμετρο: 460-2.497 μ.
- Ταΰγετος – Έκταση: 143,23 τ.χλμ. | Υψόμετρο: 432-2.407 μ.
- Χατζή – Έκταση: 45,61 τ.χλμ. | Υψόμετρο: 598-2.038 μ.
Πώς θεσμοθετήσαμε τις Περιοχές Άνευ Δρόμων;
Με Υπουργική Απόφαση, εξουσιοδοτική άρθρου 47 ν.4685/2020, ανά περιοχή:
- Απαγορεύεται η διάνοιξη δρόμων κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, η επέκταση των υφιστάμενων ανεξαρτήτως κατηγορίας, καθώς και κάθε είδους τεχνική επέμβαση, μεταβολή ή αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος.
- Δεν θίγονται νομίμως υφιστάμενα έργα και η συντήρηση τους.
- Επιτρέπεται η σήμανση, επισκευή, συντήρηση και βελτίωση υφιστάμενων ορειβατικών και πεζοπορικών μονοπατιών, χωρίς τη χρήση μηχανοκίνητων μέσων πρόσβασης και με την προϋπόθεση ότι οι επεμβάσεις θα υλοποιούνται με φυσικά υλικά.
- Εξαιρούνται από τους όρους και τους περιορισμούς έργα για σκοπούς Εθνικής Άμυνας, όπως καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.
- Εξαιρούνται των ανωτέρω απαγορεύσεων έργα και επεμβάσεις που υλοποιούνται λόγω εκτάκτου ανάγκης (σεισμών, πλημμυρών, θεομηνιών, πυρκαγιάς κ.λπ.) εφόσον μετά λαμβάνεται μέριμνα για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος και έργα και επεμβάσεις που κρίνονται απαραίτητες για λόγους προστασίας ή/και αποκατάστασης του φυσικού και δασικού περιβάλλοντος.
Τα Απάτητα Βουνά μπλοκάρουν τις επενδύσεις;
Τα «Απάτητα Βουνά» αποτελούν ένα φρένο στην υπερεκμετάλλευση του περιβάλλοντος από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, χωρίς όμως να βάζουν εμπόδια σε επενδύσεις, καθώς αφορούν σε περιοχές ανέγγιχτες στο πέρασμα του χρόνου.
Ο οικοτουρισμός μπορεί να αναπτυχθεί σε κάθε περιοχή που παρουσιάζει ενδιαφέρον από άποψη βιοποικιλότητας και αισθητικής τοπίου, συμβάλλοντας στη διατήρηση ή στη δημιουργία κινήτρων για μετάβαση σε πράσινη οικονομική δραστηριότητα όπως βιολογικές καλλιέργειες, προώθηση παραδοσιακών προϊόντων κ.ά.
Ποια είναι τα οφέλη από τα Απάτητα Βουνά;
- Συνεισφέρουν στη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
- Εμποδίζουν την είσοδο ξενικών ειδών.
- Παρέχουν διαδρομές μετανάστευσης και ενδιάμεσων στάσεων σε είδη πανίδας.
- Δεσμεύουν άνθρακα και μειώνουν τις επιπτώσεις των αερίων του θερμοκηπίου.
- Διατηρούν τη συνδεσιμότητα και την ακεραιότητα του οικοσυστήματος.
- Προσφέρουν αναψυχή, εκπαίδευση και επιστημονική γνώση στους πολίτες.
- Ρυθμίζουν και προστατεύουν τις υπηρεσίες του οικοσυστήματος: παροχή καθαρού νερού, έλεγχος διάβρωσης, υγιές έδαφος, ποιότητα αέρα, κλιματική ρύθμιση, επικονίαση καλλιεργειών, υψηλή ανθεκτικότητα στην επιδημία παρασίτων.
Τι είναι ο κατακερματισμός της γης και ποιες οι συνέπειες;
Κατακερματισμός γης, είναι η κατάτμηση των φυσικών οικοσυστημάτων σε κομμάτια από την αύξηση των δρόμων και των τεχνητών επιφανειών.
Ο κατακερματισμός έχει άμεσες συνέπειες στην:
- Απώλεια, συρροή και απομόνωση των ενδιαιτημάτων των ειδών
- Μείωση πληθυσμών και στις τοπικές εξαφανίσεις ειδών
- Υποβάθμιση οικολογικών διεργασιών
Ο δείκτης κατάτμησης της Ελλάδας είναι μισός από ότι της Ευρώπης, αλλά αυξάνεται ταχύτερα. Συγκεκριμένα:
- Η Ελλάδα ήταν στην πρώτη θέση αύξησης τεχνητών επιφανειών στην Ευρώπη (2015)
- Τα εργοτάξια και οι δρόμοι καταναλώνουν περισσότερη γη στην Ελλάδα από ό,τι στην Ευρώπη.
- Το οδικό δίκτυο Ελλάδας έχει μήκος μεγαλύτερο από 367.000 χλμ., ενώ η πιθανότητα να βρισκόμαστε σε απόσταση μεγαλύτερη του ενός χιλιομέτρου από δρόμο είναι μόλις 5,43%.
Ποια η σχέση των δρόμων με την απώλεια της βιοποικιλότητας;
Οι δρόμοι διευκολύνουν τη διακίνηση ανθρώπων και αγαθών και είναι άμεσα συνυφασμένοι με την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
Παρά τα σημαντικά οφέλη της ύπαρξης χρηστικού οδικού δικτύου, οι δρόμοι σχετίζονται με τις πέντε κυριότερες αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας παγκοσμίως, οι οποίες είναι κατά φθίνουσα σειρά σοβαρότητας:
- Η αλλαγή χρήσης γης.
- Η άμεση εκμετάλλευση των πόρων.
- Η κλιματική αλλαγή.
- Η ρύπανση.
- Τα ξενικά είδη πανίδας.
Οι δρόμοι θεωρούνται επομένως μία από τις βασικότερες αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης της λειτουργίας των οικοσυστημάτων παγκοσμίως, ιδίως όταν εισέρχονται σε φυσικά οικοσυστήματα και πρώην αδιατάρακτες περιοχές.
Τα ενδιαιτήματα των ειδών συρρικνώνονται, οι πληθυσμοί απομονώνονται, η θνησιμότητα της άγριας πανίδας από προσκρούσεις σε οχήματα στο οδικό δίκτυο αυξάνεται.
Παράλληλα, όλες οι οικοσυστημικές υπηρεσίες που συνδέονται με το έδαφος, όπως η αποικοδόμηση ή ο κύκλος του αζώτου χάνονται, αφού το έδαφος σφραγίζεται και μετατρέπεται σε τεχνητή γη.
Έμμεσες είναι οι επιπτώσεις και στην ανθρώπινη υγεία με την αύξηση της ρύπανσης και τη διευκόλυνση της εξάπλωσης ασθενειών.
Γιατί οι ΠΑΔ αποτελούν θέμα παγκοσμίου ενδιαφέροντος ;
Ζούμε σε μια εποχή κρίσης της βιοποικιλότητας. Έχει ξεκινήσει η έκτη μαζική εξαφάνιση των ειδών στην ιστορία της Γης, αποδιδόμενη σε ανθρωπογενείς αιτίες, και τουλάχιστον το 70% της γης έχει υποβαθμιστεί, ενέχοντας σοβαρό κίνδυνο για την ευμάρεια της ανθρωπότητας.
Ταυτόχρονα, ζούμε και σε μια εποχή κορύφωσης της επέκτασης των τεχνητών επιφανειών και ειδικότερα των δρόμων.
Το μήκος των νέων ασφαλτοστρωμένων δρόμων αναμένεται να αυξηθεί κατά 59% έως το 2050.
Κορυφαίοι επιστήμονες θεωρούν τους δρόμους ως τη χειρότερη απειλή στον Πλανήτη για την απώλεια της βιοποικιλότητας, και άρα τη διαφύλαξη των ΠΑΔ ως την καίρια πολιτική για την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας.
Τη νέα αυτή τάση της διαφύλαξης των ΠΑΔ έχουν σήμερα ενστερνιστεί παγκόσμιοι φορείς (SCB, IUCN, UNEP, Conservation International, Tebtebba) και το θέμα πήρε παγκόσμιες διαστάσεις στις συνδιασκέψεις κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για τη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα (COP 11, Ινδία και στο Rio+20, Βραζιλία, 2012).
Υπάρχει ο θεσμός «Απάτητα Βουνά» στην Ε.Ε.;
Η Ελλάδα γίνεται η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που θεσμοθετεί τα Απάτητα Βουνά.
Το θέμα του κατακερματισμού της φυσικής γης, κρίθηκε ως μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην Ε.Ε. στην ψηφοφορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 08/06/2021, για τη νέα Στρατηγική Βιοποικιλότητας 2030 με τίτλο «Επιστροφή της Φύσης στη ζωή μας». Επίσης, ψηφίστηκε η υποχρέωση για ένταξη σε καθεστώς αυστηρής προστασίας τουλάχιστον το 10% της επικράτειας κάθε χώρας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υποβάλει πρόταση για νομικά δεσμευτικούς στόχους για την αποκατάσταση της φύσης της Ε.Ε. το 2021. Η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων της Ε.Ε. θα συμβάλει στην ενίσχυση της βιοποικιλότητας, τον μετριασμό και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και στην πρόληψη και μείωση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών.
Ο κύριος στόχος της πρωτοβουλίας της ΕΕ είναι η αποκατάσταση υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων, ιδίως εκείνων με τις περισσότερες δυνατότητες για:
- Δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα.
- Πρόληψη και μείωση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών.
- Υγεία του εδάφους και επικονίαση.
- Βελτίωση της γνώσης και παρακολούθησης των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών τους.
Με τη θεσμοθέτηση των Απάτητων Βουνών ακολουθούμε προληπτικά αυτή την πολιτική αποκατάστασης.
Οι «Περιοχές Άνευ Δρόμων», αποτελούν μια δράση που ξεκίνησε να υλοποιείται για πρώτη φορά το 2001 στις ΗΠΑ υπό τον τίτλο «The Roadless Rule» και αυτή τη στιγμή μελετώνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να ενσωματωθούν στους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας.
Με ποιους στόχους εναρμονίζονται οι ΠΑΔ;
Οι ΠΑΔ συνεισφέρουν στην επίτευξη 12 στόχων της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα όπως στη:
- Διατήρηση του εθνικού φυσικού κεφαλαίου (στόχος 2.1).
- Οριοθέτηση οικολογικών διαδρόμων (στόχος 3.3).
- Ενίσχυση της συνέργειας των κύριων τομεακών πολιτικών με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και τη θέσπιση κινήτρων (στόχοι 5.1-5.8).
- Διατήρηση της ποικιλότητας του τοπίου (στόχος 6.2).
- Αντιμετώπιση των εισβλητικών χωροκατακτητικών ειδών (στόχος 8.2).
Ακόμα, με βάση την πρόσφατη Εθνική Έκθεση Αξιολόγησης για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, καθορίστηκαν οι 8 εθνικές προτεραιότητες από τη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης για την Ατζέντα 2030.
Η οριοθέτηση των εκτεταμένων ΠΑΔ και η εισαγωγή τους στο χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας, τεκμηριωμένα συνεισφέρει θετικά στην επίτευξη τριών Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης:
- Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή (στόχος 12).
- Δράση για το κλίμα (στόχος 13).
- Η ζωή στη στεριά (στόχος 15)
Στο πλαίσιο της 6ης εθνικής προτεραιότητας υπό τον τίτλο: «Ενίσχυση της προστασίας και ορθολογικής διαχείρισης του φυσικού κεφαλαίου ως βάση για κοινωνική ευημερία και μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλού άνθρακα»
Τέλος, οι ΠΑΔ, συνάδουν με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο, όπως αυτή κυρώθηκε από την Ελλάδα, με βάση την οποία το τοπίο αποτελεί «βασικό συστατικό της Ευρωπαϊκής φυσικής και πολιτισμικής κληρονομιάς».
ΑΠΟ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
Περιεχόμενο των ΥΑ των ΠΑΔ
Κάθε Υπουργική Απόφαση δομείται ως εξής:
Τίτλος
Όροι και περιορισμοί για την προστασία της περιοχής άνευ δρόμων του όρους [...δίνεται το όνομα της περιοχής
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ έχοντας υπόψη… ακολουθεί μια λίστα νομικών και άλλων εγγράφων, με αναφορά τόσο στο πρόγραμμά μας “ROADLESS” όσο και τη συναφή εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής (επισυνάπτεται σε κάθε ΦΕΚ)
Άρθρο 1: Σκοπός
The first article of all Ministerial Decisions presents the goal of the legislation, as follows:
Σκοπός της παρούσας είναι η αποτελεσματική προστασία των τύπων οικοτόπων και ειδών χλωρίδας, άγριας πανίδας και ορνιθοπανίδας και των ενδιαιτημάτων τους της περιοχής άνευ δρόμων του όρους [δίνεται το όνομα της περιοχήςμέσω της θεσμοθέτησης ειδικών όρων και περιορισμών.
Ειδικότερα, με την παρούσα επιδιώκεται:
(α) η ανάσχεση της αλλαγής χρήσης γης, η οποία αποτελεί την κυριότερη αιτία απώλεια της βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο και Ευρωπαϊκό επίπεδο,
(β) η αναχαίτιση της αύξησης των τεχνητών επιφανειών και του κατακερματισμού των φυσικών οικοσυστημάτων από τους δρόμους και τις τεχνητές επιφάνειες, και των συναφών αρνητικών επιπτώσεων αυτών στη βιοποικιλότητα,
(γ) η διατήρηση των τύπων οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας, άγριας πανίδας και ορνιθοπανίδας που απαντώνται στη συγκεκριμένη περιοχή,
(δ) η διαφύλαξη των φυσικών, πολιτιστικών, ιστορικών, αισθητικών και λοιπών αξιών του τοπίου, όπως ορίζονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το τοπίο,
(ε) η διατήρηση των ήπιων παραδοσιακών ανθρωπογενών δραστηριοτήτων που δεν διαταράσσουν τα φυσικά οικοσυστήματα και τη φυσική εξέλιξή τους,
(στ) η ανάπτυξη του φυσιολατρικού, περιπατητικού, ορειβατικού και οικολογικού τουρισμού σε περιοχές υψηλής φυσικής και αισθητικής αξίας συμβατού με τους ως άνω επί μέρους στόχους και
(ζ) η θεσμοθέτηση όρων και περιορισμών για την εξασφάλιση της αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπου και φύσης στο πλαίσιο της ήπιας και βιώσιμης ανάπτυξης.
Άρθρο 2: Οριοθέτηση της περιοχής εφαρμογής
Το δεύτερο άρθρο οριοθετεί την ΠΑΔ, με αναφορά στο χάρτη της ΠΑΔ στο Παράρτημα 1 και στον πίνακα με τις ακριβείς συντεταγμένες της (ΕΓΣΑ87) στο Παράρτημα 2, στην έκτασή της σε τετραγωνικά χιλιόμετρα και το υψομετρικό της εύρος. Παρουσιάζονται επίσης οι περιοχές του δικτύου Natura 2000 με τους κωδικούς τους που αλληλεπικαλύπτονται με την ΠΑΔ. Στην τελευταία παράγραφο αναφέρεται: «Βασικό χαρακτηριστικό της περιοχής της παρ. 1 του παρόντος είναι το αδιατάρακτο φυσικό περιβάλλον, στο οποίο δεν υφίστανται δρόμοι για την κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων και δεν έχουν κατασκευαστεί άλλου είδους τεχνητές επιφάνειες».
Άρθρο 3: Όροι και περιορισμοί
The third article presents the restrictions and conditions in the roadless area defined in article 2 as follows:
Στο σύνολο της περιοχής του άρθρου 2:
(1) Απαγορεύεται η διάνοιξη δρόμων κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, ανεξαρτήτως κατηγορίας και κάθε είδους τεχνική επέμβαση, μεταβολή ή αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος.
(2) Από την παρούσα δεν θίγονται νομίμως υφιστάμενα έργα και η συντήρησή τους.
(3). Ειδικότερα επιτρέπεται η σήμανση, επισκευή, συντήρηση και βελτίωση υφιστάμενων ορειβατικών και πεζοπορικών μονοπατιών, χωρίς τη χρήση μηχανοκίνητων μέσων πρόσβασης και με την προϋπόθεση ότι οι επεμβάσεις θα υλοποιούνται με φυσικά υλικά.
(4). Εξαιρούνται από τους όρους και τους περιορισμούς της παρούσας έργα για σκοπούς Εθνικής Άμυνας, όπως καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.
(5). Εξαιρούνται των ανωτέρω απαγορεύσεων:
(α) έργα και επεμβάσεις που υλοποιούνται λόγω εκτάκτου ανάγκης (σεισμών, πλημμυρών, θεομηνιών, πυρκαγιάς κ.λπ.), εφόσον μετά λαμβάνεται μέριμνα για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος.
(β) έργα και επεμβάσεις που κρίνονται απαραίτητες για λόγους προστασίας ή/και αποκατάστασης του φυσικού και δασικού περιβάλλοντος.
Άρθρο 4: Έλεγχος – Κυρώσεις
The article presents shortly the implementation of the Ministerial Decision as follows:
(1) Ο έλεγχος τήρησης των διατάξεων της παρούσης και η βεβαίωση τυχόν παραβάσεων για την επιβολή κυρώσεων, γίνονται από τις αρμόδιες αρχές βάσει της εκάστοτε κείμενης νομοθεσίας.
(2). Η φύλαξη και επόπτευση της περιοχής γίνεται από τα αρμόδια όργανα.
Άρθρο 5
The article quotes “The validity of this decision starts from its publication and lasts for two (2) years.”
Appendices
The legislation includes Appendix 1 ( map of the roadless area) and Appendix 2 (coordinates of the roadless area)
Υπουργικές Αποφάσεις επί των Περιοχών Άνευ Δρόμων της Ελλάδας
Για κάθε περιοχή μπορείτε να κατεβάσετε (α) Το ΦΕΚ, (β) την εισήγηση του ΥΠΕΝ, (γ) το χάρτη της περιοχής ως αρχείο kmz. Τα αρχεία είναι διαθέσιμα στο drive “FEK_6_Roadless Areas” [ο φάκελος ανανεώνεται κάθε φορά που δημοσιεύονται τα ΦΕΚ]
MME
Σε αυτό το χωρίο αναρτώνται άρθρα του διεθνούς και εθνικού/τοπικού τύπου που αναφέρονται στα επιστημονικά ευρήματα της έρευνάς μας. Τα άρθρα είναι ενδεικτικά και παρατίθενται χωρίς να αντανακλούν απαραίτητα τη γνώμη του BCL. Η κάλυψη της έρευνάς μας από τα ΜΜΕ είναι ένας δείκτης απήχησης της έρευνάς μας στην κοινωνία.
ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΥΠΟΣ
10/2/2022: DNR- Dachverband der deutschen Natur-, Tier- und Umweltschutzorganisationen. Mit gutem Beispiel voran: Griechenland beschließt “straßenlose Zone” [German]
28/1/2022: Paweł Wernicki. Nauka W Polsce. Grecja chroni swoje bezdroża [Polish]
ΕΘΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ
24/2/2022. Τ. ΣΑΡΑΝΤΗΣ. Η εφημερίδα των Συντακτών. “Απάτητα Βουνά” μόλις το 1% των ορεινών εκτάσεων.
6/2/2022. Η εποχή. Έξι απάτητα βουνά, τα άλλα καταπατημένα
21/1/2022. CNN Greece. «Απάτητα Βουνά»: Σύσκεψη υπό τον Μητσοτάκη για την περιβαλλοντική θωράκισή τους
21/1/2022. Ελεύθερος Τύπος. Μητσοτάκης: Εξι «Απάτητα Βουνά» χωρίς ανεμογεννήτριες – Η άλλη όψη του αναπτυξιακού μας προγράμματος
21/1/2022. Έθνος. Έξι βουνά της χώρας σε καθεστώς πολύ αυξημένης περιβαλλοντικής θωράκισης – Τι είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης
21/1/2022. Καθημερινή. «Απάτητα βουνά»: Παρουσιάστηκε το σχέδιο.
21/1/2022. Πρώτο ΘΕΜΑ. Μητσοτάκης για «Απάτητα Βουνά»: Μπαίνουν σε καθεστώς αυξημένης περιβαλλοντικής θωράκισης
21/1/2022. Το Βήμα. Μητσοτάκης: Το project «απάτητα βουνά» είναι η άλλη όψη του αναπτυξιακού μας προγράμματος
20/1/2022. Β. ΕΥΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΥ. Liberal. Μια πρωτοβουλία μοναδικής σημασίας
20/1/2022. Ριζοσπάτης. Προσπάθεια απόκρυψης της ληστρικής εκμετάλλευσης και καταστροφής των ορεινών όγκων
19/1/2022. CAPITAL. Για ποια αιολικά πρότζεκτ θα παραμείνουν “απάτητα τα βουνά”
19/1/2022. Α. ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ. Η εφημερίδα των Συντακτών. Τα απάτητα βουνά και η περιφέρεια του Κ. Σκρέκα
19/1/2022. Ναυτεμπορική. «Απάτητα» 6 βουνά της χώρας: Ποια project ανανεώσιμων πηγών παγώνουν
19/1/2022. Καθημερινή. Ποια είναι τα ελληνικά «Απάτητα Βουνά»
19/1/2022. ΤΑ ΝΕΑ. Το νέο καθεστώς για έξι βουνά
16/12/2021. Energia.gr. Γιώργος Αμυράς στην Βουλή για “Απάτητα Βουνά” και Προστατευόμενες Περιοχές Νatura
24/11/2021: Γ. ΛΙΑΛΙΟΣ. Καθημερινή. “Απάτητα βουνά μακριά από δρόμους και τσιμέντο. Ο Γ. Αμυράς μιλάει στην Κ
22/12/2020: Γ. ΛΙΑΛΙΟΣ. Καθημερινή. «Οι πολλοί δρόμοι βλάπτουν τη φύση»
1/11/2021. Ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή COP26 (Ανακοίνωση των Απάτητων Βουνών). Primeminister.gr
LOCAL PRESS
6/2/2022. Ελευθερία [Λάρισα]. Έτσι θα μείνει ανέγγιχτος ο φυσικός πλούτος της Ελλάδας
6/2/2022. Ρέθεμνος. [Κρήτη]. Αγία Ρουμέλη: Γιατί ζητά να εξαιρεθεί από τον θεσμό «Απάτητα Βουνά»
4/2/2022: Ευρυτανικός παλμός. [Ευρυτανία]. Θα γίνουν… ‘Απάτητα’ τα βουνά της Ευρυτανίας;
4/2/2022. Χ. ΜΕΓΑΣ. Μαχητής. [Άρτα]. Τα απάτητα και τα «σπαρμένα» με… ικριώματα βουνά μας
3/2/2022. The Best [Πάτρα]. Τα έξι “απάτητα” βουνά της Ελλάδας σε καθεστώς προστασίας
28/1/2022. Γ. ΧΑΛΑΤΣΗ. Ηπειρωτικός Αγών. [Ιωάννινα]. Άλλοθι για την αντιπεριβαλλοντική πολιτική τα «Απάτητα Βουνά»
19/1/2022. TheNewspaper.gr. Ποια είναι τα ελληνικά «Απάτητα Βουνά» – Φρένο σε επενδύσεις ΑΠΕ
22/1/2022 .Epiruspost.gr. [Ήπειρος] «Απάτητα Βουνά» με βάση την μελέτη της Κικής Κατή
19/12/2021. Β. ΑΓΓΕΛΗ. typos-i. [Ιωάννινα]. Στα «Απάτητα Βουνά» της Τύμφης και του Σμόλικα (κι όχι μόνο)
25/12/2020: Ρέθεμνος. [Κρήτη] «Απειλή για το περιβάλλον η διάνοιξη δρόμων στα Λευκά Όρη»
24/12/2020: Ηπειρωτικός Αγών. [Ιωάννινα] «Αντιστέκονται Τύμφη και Σμόλικας στην κατάτμηση από δρόμους»
23/12/2020. Epirustvnews. [Ήπειρος] «Κ.Αρσένης: Υπό Εξέταση Η Προστασία 6 Βουνών Της Ελλάδας Από Άναρχα Αιολικά Λόγω Της Σημασίας Τους Για Την Βιοποικιλότητα»
INTERVIEWS & ARTICLES BY BCL
21/2/2022. Β. ΚΑΤΗ. Η εφημερίδα των Συντακτών. Διάλογος για τα Απάτητα Βουνά. [Το άρθρο συνιστά απάντηση σε τοποθέτηση του κ. Γ. ΜΠΑΛΙΑ από 13/2/2022 με τίτλο: Τα “Απάτητα Βουνά” και οι ταπεινωμένες κορυφές. Ένθετο Νησίδες της εφημερίδας των Συντακτών]
12/2/2022. BCL dasarxeio.com Απάτητα Βουνά: Διαφάνεια και διάχυση της επιστημονικής γνώσης.
6/2/2022. Θ. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ. Ελευθερία [Λάρισα]. Έτσι θα μείνει ανέγγιχτος ο φυσικός πλούτος της Ελλάδας [Συνέντευξη Β. Κατή/ BCL]
3/2/2022. Γ. ΓΚΟΝΤΖΟΣ. Δημοτικό ραδιόφωνο Ιωαννίνων. Συνέντευξη για τις Περιοχές Άνευ Δρόμων. [ηχητικό αρχείο]
20/1/2022. E. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ. Εκπομπή Ο3 -ΕΡΤ. Τα έξι “απάτητα βουνά” της Ελλάδας σε καθεστώς προστασίας. [Συνέντευξη Χ. Κασσάρα/BCL (you tube)].
17/3/2021. Πράσινες Ιστορίες – ΕΡΤ. Περιοχές Άνευ Δρόμων. Ντοκυμαντέρ με συνέντευξη της Β. Κατή. Σκηνοθεσία Β. Ευθυμίου. [βίντεο ertflix].
Το χρονικό των "Απάτητων Βουνών"
Απήχηση της νομοθεσίας ΠΑΔ
Στο χωρίο αυτό δημοσιεύονται οι αντιδράσεις φορέων για το πρόγραμμα «Απάτητα Βουνά» και της έως σήμερα νομοθεσίας επί των Περιοχών Άνευ Δρόμων με τη μορφή ανακοινώσεων, δελτίων τύπου και ψηφισμάτων επιστημονικών φορέων, ΜΚΟ και λοιπών φορέων.
Ανακοινώσεις από διεθνείς φορείς
SCB Europe Press Release: Greece gives legal protection to roadless areas. 27/1/2022. See εδώ και εδώ
SCB Europe Επιστολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή επί της ανάγκης πολιτικής περιοχών άνευ δρόμων και επί του κινδύνου της ταχείας ανάπτυξης υποδομών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας 26/3/2021. Δείτε εδώ
NEMOR Επιστολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τίτλο “Need for European mountainous landscapes conservation through a roadless policy”. 12/7/2022. Δείτε εδώ
WILD EUROPE: Greece leads the way to roadless protection. See εδώ
Ανακοινώσεις από εθνικούς επιστημονικούς φορείς και ΜΚΠΟ
26/1/2022: Ελληνική Οικολογική Εταιρεία: Ανακοίνωση για τα "Απάτητα Βουνά"
27/1/2022. ΕΖΕ-Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία. Ανακοίνωση για τα "Απάτητα Βουνά".
9/2/2022. Hellenic Ornithological Society. Ανακοίνωση για τα "Απάτητα Βουνά"
9/2/2022. Ανακοίνωση ΜΚΠΟ με τίτλο: ΑΝΙΜΑ, Αρκτούρος, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, MEDASSET, Mom, WWF
Νέα
News on the ROADLESS & NATLAND projects, including notifications of new material published, articles in the press and other media, relevant policy impact and feedback from society are posted in the BCL facebook page. Selected news are posted here
