Project
PhD: Apostolis Stefanidis
Πληροφορίες έργου
Τίτλος
Ecology and conservation of mountainous Orthoptera communities, with emphasis on endemic and threatened species
Έτος
2023 - 2026
Χρηματοδότηση
Host Institution
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Εργαστήριο Διατήρηση της Βιοποικιλότητας – BCL)
PhD student
Αποστόλης Στεφανίδης
*The research project was supported by the Hellenic Foundation for Research and Innovation (H.F.R.I.) under the 4th Call for HFRI PhD Fellowships (Fellowship Number: 11266)
Advisory Board
Καθηγήτρια Βασιλική Κατή, (Supervisor) University of Ioannina
Prof. Sinos Giokas – University of Patras (UOP)
Assoc. Prof. George Fotiadis – Agricultural University of Athens (AUA)
Scientific collaboration
Dr. Olga Tzortzakaki – Postdoctoral researcher (BCL)
Dr. Konstantina Zografou – Postdoctoral researcher (BCL)
Dr. Konstantinos Kougioumoutzis – Postdoctoral researcher (UOP)
Luc Willemse – Orthoptera taxonomist (Naturalis)
Elvira Sakkoudi – Diploma student (BCL)
Ilias Blanis – Diploma student (AUA)
Σκοπός
Increase the ecological knowledge of Orthoptera in the high mountains, focusing on endangered and endemic species
Ερευνητικά ερωτήματα
- Explore the diversity patterns of Orthoptera fauna in high mountains
- Investigate the community composition and structure of Orthoptera communities in high mountains
- Estimate the fundamental niche of target species and map their predicted distribution area through ecological niche modeling (ENM)
- Accomplish a thorough update of the conservation status of the four target species under IUCN criteria
- Assess the impact of climate change on the four target species under different climate scenarios through species distribution modeling (SDM)
Δράσεις
1.
Fieldwork
2.
Ανάλυση δεδομένων
3.
Συγγραφή επιστημονικών εργασιών
4.
Publications & Dissemination
Concept & Methods
Η study area covers a total of 1039 km2 and includes 9 mountain ecosystems, five of which belong to the Natura 2000 network of protected areas.
Ecological models for target species
- ENMs (Ecological Niche Models) will be produced for every target species to cross-validate the species ranges.
- SDMs (Species Distribution Models) will be used to predict the potential distribution of each species under different climate scenarios (for years 2070, 2100) and assess the risks for the populations in the future due to distribution range shrinkage.
- GLMs (Generalised Linear Models) to investigate the microenvironmental parameters that influence the abundance of target species
Οικολογία βιοκοινοτήτων
Explore the composition and structure of Orthoptera communities and the environmental parameters shaping them, in terms of multivariate statistics (ordination, clustering, RDA etc.).
Academic CV - A. Stefanidis
Conferences & workshops
Συνέδρια
- Stefanidis A, Kougioumoutzis K, Zografou K, Fotiadis G, Tzortzakaki O, Willemse L, Kati V 2024. Distribution pattern and conservation ecology of two globally threatened Orthoptera species of Greece. (Presentation). European Congress on Orthoptera Conservation IV. 4-6 July 2024. Rovereto, Italy. https://www.fondazionemcr.it/UploadDocs/26923_booklet_ECOC_IV.pdf
- Stefanidis A, Fotiadis G, Tzortzakaki O, Willemse L, Kati V 2023. (Poster Awarded) Ecology and conservation of two endemic and endangered Orthoptera species of Oiti, Tymphrestos and Vardousia mountains. HELECOS. 11th Hellenic Conference of Ecology. 4-7 October 2023. Patras, Greece. https://www.helecos.gr/en/activities/helecos-congresses/11th-congress
- Tzortzakaki O, Stefanidis A, Kazoglou Y, Faulwetter S, Willemse L, Giokas S 2023. (Poster) Management and conservation of the rare, endemic, and threatened butterfly and Orthoptera species in the National Park of Chelmos Vouraikos. HELECOS. 11th Hellenic Conference of Ecology. 4-7 October 2023. Patras, Greece. https://www.helecos.gr/en/activities/helecos-congresses/11th-congress
- Stefanidis A., Willemse L., Kati V. 2022. Orthoptera diversity patterns on Mitsikeli Mountain. (Presentation) European Congress on Orthoptera Conservation III. 1-2 April 2022. Leiden, Netherlands. https://drive.google.com/file/d/19ZZUWEoMxe91t68XpqGKiW1uF9IISpR_/view
- Noutsou V., Nasiou K., Stefanidis A., Nitas P., Chiotelli K., Tzortzakaki O., Kati V. 2022. (Poster) Saving the last dance: conservation actions for the Epirus grasshopper Chorthippus lacustris. Congress on Orthoptera Conservation III. 1-2 April 2022. Leiden, Netherlands. https://drive.google.com/file/d/19ZZUWEoMxe91t68XpqGKiW1uF9IISpR_/view
- Stefanidis, A., Willemse, L., Kati V. 2021. (Presentation) Orthoptera diversity patterns on Mitsikeli Mountain. HELECOS. 10th Hellenic Conference of Ecology. Ecology and Conservation of Nature: advances and challenges in an age of crisis. 14-17/10/2021. Online Conference. p 92. https://helecos10.gr/wp-content/uploads/2021/12/helecos10-proceedings-final.pdf
Summer schools & workshops
- TEOSS international workshop “Orthoptera Sound System”, 22 – 28 July 2025, Konitsa, Greece. (organization team) https://bc.lab.uoi.gr/en/education-training/teoss/
- TEOSS international workshop “Recording Orthoptera sounds”, 8 – 12 July 2024, Verona, Italy. (participant) https://aeaelbosqueanimado.org/en/teoss-workshop-1-verona-italy/
- Orthoptera Summer school “Orthoptera Taxonomy and Conservation”, 17 – 23 July 2023, Konitsa, Greece. https://cetaf.org/dest/orthoptera-taxonomy-and-conservation/
- Summer school “UNESCO Biosphere Reserves for transboundary ecosystem management and conflict prevention’’ 23 Aug – 1 Sep 2019. Montenegro and Kosovo. https://www.centreforeconics.org/consultancy-and-projects/projects/daad-balkan-2019/
Συνέδρια
|
Summer schools & workshops
|
Διεθνείς Δημοσιεύσεις
Stefanidis, A., Kougioumoutzis, K., Zografou, K., Fotiadis, G., Willemse, L., Tzortzakaki, O., & Kati, V. (2025). Distribution Patterns and Habitat Preferences of Five Globally Threatened and Endemic Montane Orthoptera (Parnassiana and Oropodisma). Ecologies, 6(1), 5.
Η Ελλάδα αποτελεί ευρωπαϊκό θερμό σημείο βιοποικιλότητας για τα Ορθόπτερα (378 είδη), ωστόσο έχει μελετηθεί ελάχιστα. Μελετήσαμε την κατανομή και τις προτιμήσεις ενδιαιτήματος των ειδών δύο ενδημικών γενών Ορθοπτέρων, των Parnassiana και Oropodisma, στα ορεινά οικοσυστήματα της κεντρικής Ελλάδας. Διεξήγαμε έρευνα πεδίου την περίοδο 2021–2024 σε 174 τοποθεσίες σε επτά βουνά.
Τα είδη και των δύο γενών προτιμούσαν ενδιαιτήματα άνω των 1500 μ., παρουσιάζοντας εξειδικευμένες προτιμήσεις στα χαρακτηριστικά του ενδιαιτήματος: τα είδη του γένους Parnassiana προτιμούσαν μέτριες κλίσεις με πυκνή θαμνώδη βλάστηση, ενώ τα είδη του γένους Oropodisma προτιμούσαν υποστρώματα με μέτρια κάλυψη από πέτρες και σχετικά υψηλή κάλυψη από βλάστηση. Τα μοντέλα κατανομής ειδών εκτίμησαν την έκταση του κατάλληλου ενδιαιτήματος στα 5 km² για τα είδη του γένους Parnassiana και στα 3,28 km² για τα είδη του γένους Oropodisma.
Ο Κανονικοποιημένος Δείκτης Διαφοράς Βλάστησης (NDVI) και η δυνητική εξατμισοδιαπνοή ήταν οι βασικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρέασαν την καταλληλότητα των ενδιαιτημάτων και για τα δύο γένη. Τα γενικευμένα μοντέλα παλινδρόμησης έδειξαν ότι το υψόμετρο επηρέασε θετικά την πυκνότητα πληθυσμού των ειδών Parnassiana, παρουσιάζοντας πληθυσμιακό μέγιστο στα 2200 μ., ενώ η κάλυψη από βράχους και χώμα είχε αρνητική επίδραση στην πυκνότητα πληθυσμού των ειδών Oropodisma.
Τα αποτελέσματα τονίζουν τον καθοριστικό ρόλο των ορεινών ενδιαιτημάτων στη διατήρηση αυτών των ειδών και προσφέρουν κρίσιμα δεδομένα για μελλοντική έρευνα και στρατηγικές διατήρησης.
Stefanidis, A., Kougioumoutzis, K., Zografou, K., Fotiadis, G., Tzortzakaki, O., Willemse, L., Kati, V. 2024. Mitigating the extinction risk of globally threatened and endemic mountainous Orthoptera species: Parnassiana parnassica and Oropodisma parnassica. Insect Conservation and Diversity, 1–15.
1. Τα είδη ορθόπτερων είναι ευάλωτα στην εξαφάνιση σε παγκόσμια κλίμακα. Η Ελλάδα φιλοξενεί το 35% (380 είδη) της ευρωπαϊκής πανίδας των Ορθόπτερων με υψηλό βαθμό ενδημικών (37%) και απειλούμενων ειδών (37%). 2. Πραγματοποιήσαμε δειγματοληψία σε 46 τετράγωνα (100 m2) για να διερευνήσουμε την κατανομή και τις οικολογικές απαιτήσεις δύο ελληνικών ορεινών ενδημικών ειδών του κόκκινου καταλόγου: Parnassiana parnassica (Ramme, 1926- Orthoptera: Tettigoniidae- Κρισίμως Κινδυνεύον [CR]) και Oropodisma parnassica (Scudder, 1897- Orthoptera: Caelifera- Κινδυνεύον [EN]). Τα είδη είχαν περιορισμένη γεωγραφική εξάπλωση, με δύο απομονωμένους πληθυσμούς που περιορίζονταν σε μεγάλα υψόμετρα (1527-2320 m) στα όρη Παρνασσός και Ελικώνας. 3. Τα μοντέλα κατανομής των ειδών έδειξαν ότι η κλίση επηρέαζε τον κατάλληλο βιότοπό τους, μαζί με τον δείκτη τοπογραφικής θέσης και το ετήσιο εύρος θερμοκρασίας (P. parnassica), και την ποσότητα πράσινης βλάστησης και την εξατμισοδιαπνοή (O. parnassica). 4. Η ανάλυση συνδεσιμότητας έδειξε ότι ο κατάλληλος βιότοπος του P. parnassica αποτελείται από λίγα μεγαλύτερα και καλά συνδεδεμένα κατατμήματα (26 κατατμήματα: μέγεθος (mesh size) 1,57 km2) και ότι ο κατάλληλος βιότοπος του O. parnassica αποτελείται από περισσότερα αλλά μικρότερα και λιγότερο συνδεδεμένα κατατμήματα (56 κατατμήματα: μέγεθος (mesh size 0,3 km2). 5. Τα γενικευμένα γραμμικά μοντέλα έδειξαν ότι η πληθυσμιακή πυκνότητα του P. parnassica επηρεάστηκε αρνητικά από το ύψος της ποώδους βλάστησης και αυτή του O. parnassica επηρεάστηκε θετικά από το υψόμετρο. 6. Τα είδη αντιμετωπίζουν τρεις κύριες άμεσες απειλές: την κατάληψη γης, τις πυρκαγιές και την υπερθέρμανση του πλανήτη, ενώ η βόσκηση των ζώων φαίνεται να έχει θετικό αντίκτυπο και το σκι ουδέτερο αντίκτυπο στους πληθυσμούς τους. 7. Αξιολογήσαμε και τα δύο είδη ως κινδευνεύοντα (EN) σύμφωνα με τα κριτήρια της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) και προτείνεται μια σειρά μέτρων διατήρησης για τη βελτίωση της κατάστασής τους.
Stefanidis, A.; Zografou, K.;Tzortzakaki, O.; Kati, V. OrthopteraCommunity Dynamics andConservation in a Natura 2000 Site(Greece): The Role of Beta Diversity.Diversity2024,16, 11; https://doi.org/10.3390/d16010011
Greece is a European hotspot for Orthoptera (378 species), yet it has been scarcely explored.We investigated the diversity patterns of Orthoptera and the ecological mechanisms shaping them by sampling 15 sites (30 plots of 1ha) across five habitats in Mount Mitsikeli, a Natura 2000 site.The mountain is deemed rich (0.4 species/km2), hosting 34 species, including a species of European interest (Paracaloptenus caloptenoides). The grassy openings in the beech–fir forest and rural mosaics were found to be important habitats for Orthoptera, while the mountain grasslands were poorer but hosted a greater abundance of grasshoppers. The three main environmental factors shaping diversity patterns (with an explained variance of 51.34%) were grass height, the cover of woody vegetation and the cover of bare ground. Beta diversity was high (with a Bray–Curtis of index 0.45among habitats). Species turnover prevailed among all sites and within agricultural land, beech–fir forest and Mediterranean scrub, while nested patterns prevailed within mountain grasslands and mixed thermophilous forest. Conservation actions should target sites in ecosystems driven by species turnover, but primarily the most species-rich sites are driven by nestedness. Such actions should include the implementation of biodiversity-inclusive grazing schemes to hamper forest encroachment and the restoration of mountain grassland quality from cattle overgrazing.
Grants & awards
PhD scholarship under the 4th Call for Hellenic Foundation for Research and Innovation (H.F.R.I.) PhD Fellowships (Fellowship Number: 11266).
The Feraki Fund – Grant for Orthoptera research. 2022. Grant to support fieldwork for the project entitled “EOME – Ecology of endemic and endangered Orthoptera species of Μοuntainous Ecosystems in central Greece.” https://www.hzoos.gr/en/announcement/results-feraki-fund-2022
Theodore J. Cohn Research Fund Grant – The Orthopterists’ Society. 2020. Grant to support fieldwork for the research project entitled “CODE- Conservation of Orthoptera Diversity in central Epirus, Greece.” http://orthsoc.org/
Certifications
Training
- Writing in the Sciences. 1/1/2024. Online course authorized by Stanford University and offered through Coursera. https://www.coursera.org/learn/sciwrite
- Completion of the Global and Regional Assessor for IUCN. 18/09/2021. Online Red List Training: “Assessing Species’ Extinction Risk using IUCN Red List Methodology” https://www.iucnredlist.org/resources/online
- Esri Training – MOOC Cartography (in ArcGIS Pro). 03/2020 – 05/2020. Online Seminars. https://www.esri.com/training/mooc/
Languages
- Greek – Mother tongue
- English – Proficient user C2 (Proficiency of Michigan)
- Russian – Independent user B1 (St. Petersburg State University)
- German – Independent user B1 (Goethe-Institut)
Νέα
News on the PhD project, including notifications of new material published, conference participations, relevant policy impact posted in the BCL facebook page and/or twitter @StefanidisTolis and ResearchGate
Απρίλιος 13, 2025
Φεβρουάριος 9, 2025
Νοέμβριος 18, 2024
Οκτώβριος 23, 2024
Σεπτέμβριος 7, 2024
