H ώρα της αλήθειας: Ποια η θέση των κομμάτων της Ελλάδας για την αποκατάσταση της φύσης;
Βασιλική Κατή, 16/6/2023
Η πράσινη ατζέντα των κομμάτων που διεκδικούν την ψήφο μας αποτελεί πια μέρος του πολιτικού τους προγράμματος. Όσο οι Έλληνες πολίτες ζούμε στη σφαίρα της παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου, μια μάχη μαίνεται στο Ευρωκοινοβούλιο που θα καθορίσει το μέλλον και την ποιότητα ζωής των Ευρωπαίων πολιτών τους επόμενους αιώνες.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία σήμερα βάλλεται. Το Σχέδιο Νόμου για την Αποκατάσταση της Φύσης (NRL-Nature Restoration Law)[1] είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της Ευρωπαϊκής πολιτικής για την προστασία της φύσης μέσω της αποκατάστασης της βλάβης που έχουμε προκαλέσει στη βιοποικιλότητα τους τελευταίους αιώνες. Το NRL θέτει νομικώς δεσμευτικά μέτρα σε εφτά άξονες: από την αποκατάσταση των προστατευόμενων οικοτόπων και των προστατευόμενων ειδών σε ξηρά και θάλασσα, έως την αύξηση του πρασίνου στις πόλεις, την απελευθέρωση των ποταμών από τα φράγματα, την επαναφορά των πληθυσμών των εντόμων-επικονιαστών, και την αποκατάσταση των αγροτικών και δασικών οικοσυστημάτων. Ο Κανονισμός για την Αειφορική Χρήση (SUR – Sustainable Use Regulation)[2] δρα συμπληρωματικά, επιβάλλοντας τη μείωση των χημικών φυτοφαρμάκων κατά 50% έως το 2030. Οι στόχοι των δύο νομοθετημάτων είναι σαφείς, ακριβείς, μετρήσιμοι και νομικά δεσμευτικοί. Για αυτό και βάλλονται. Σε αντίθεση με τους πιο ασαφείς και μη δεσμε 
υτικούς στόχους που τίθενται στις παγκόσμιες συνδιασκέψεις, όπως η παγκόσμια στρατηγική για την προστασία της Βιοποικιλότητας που κυρώθηκε το Δεκέμβριο του 2022 από την COP15 στον Καναδά[3]. Τότε η ανθρωπότητα έχασε μια μεγάλη ευκαιρία. Βήματα έγιναν, αλλά ήταν δύσκολα, μικρά και άτολμα, χωρίς επίγνωση της βαθιάς περιβαλλοντικής κρίσης του πλανήτη (Πλαίσιο 1). Σήμερα είναι η ευκαιρία της Ευρώπης να εξασφαλίσει το μέλλον της.
Οι επιστήμονες εξέδωσαν επειγόντως ένα σύντομο κείμενο πολιτικής, αντιπαραβάλλοντας επιστημονικά δεδομένα στους ισχυρισμούς των επικριτών των δύο επικείμενων νομοθετημάτων και υποστηρίζοντας την εφαρμογή των NRL και SUR (Πλαίσιο 2). Σε σύντομο χρονικό διάστημα συλλέχθηκαν 3000 υπογραφές, συμπεριλαμβάνοντας και Έλληνες επιστήμονες. Δεν έχουμε πια την πολυτέλεια να κάνουμε πολιτική χωρίς επιστημονική βάση.
Σήμερα είναι η ώρα της αλήθειας για την Ευρώπη. Θα εφαρμοστεί η Πράσινη Συμφωνία ή θα παραμείνουμε στα ευχολόγια, στα άνευ ουσίας χειροκροτήματα και θα συνεχίσουμε την καταστροφική μας πορεία αγνοώντας τα επιστημονικά δεδομένα; Πώς θα αντικρίσουμε τις επόμενες γενεές; Λειψυδρία, έλλειψη τροφίμων, περιβαλλοντική μετανάστευση, ακραία καιρικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές: αυτές οι λέξεις θα ενταχθούν στο καθημερινό λεξιλόγιο των επόμενων δεκαετιών αν δεν δράσουμε σήμερα. Πολλοί Ευρωβουλευτές ξεκίνησαν να καταψηφίζουν διαδοχικά το Σχέδιο Νόμου για την Αποκατάσταση της Φύσης και να ζητούν την πλήρη απόσυρσή του, όπως η Επιτροπή Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (AGRI) και η Επιτροπή Αλιείας (PECH), ενώ σε θρίλερ εξελίχθηκε η ψηφοφορία στην Επιτροπή Περιβάλλοντος (ENVI) με ισοψηφία μεταξύ των Ευρωβουλευτών που συμμετέχουν (44-44)! Ζούμε μια τρέλα. Η Ευρωβουλή έχει διχαστεί στους υπέρμαχους και στους επικριτές του NRL. Σε λίγες μέρες κρίνεται το μέλλον της φύσης στην Ευρωπαϊκή μας πατρίδα.
Σήμερα είναι η ώρα της αλήθειας και για την Ελλάδα. Ποια είναι η πολιτική θέση των κομμάτων επ’ αυτού; Κάνω έκκληση για τη δημόσια τοποθέτηση των αρχηγών των πολιτικών κομμάτων: θα στηρίξουν ή θα καταψηφίσουν οι Ευρωβουλευτές τους το Σχέδιο Νόμου για την Αποκατάσταση της Φύσης στην Ευρώπη; Η ερώτηση σαφής και επείγουσα. Με βαρύ προεκλογικό πρόσημο. Ως κοινωνία αναμένουμε άμεση απάντηση. Και η σιωπή νοείται ως αδιαφορία, ήτοι ενοχή.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΕΙΜΕΝΟ (DOWNLOAD)
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ (DOWNLOAD)
Η Β. Κατή είναι Καθηγήτρια στο Τμήμα ΒΕΤ
στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
https://www.facebook.com/BCL.Ioannina
[1] EC 2022: Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on nature restoration. COM (2022) 304 final. https://environment.ec.europa.eu/system/files/2022-06/Proposal%20for%20a%20Regulation%20on%20nature%20restoration.pdf
[2] ΕC 2022: Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on the sustainable use of plant protection products and amending Regulation (EU) 2021/2115. COM (2022) 305 final. https://food.ec.europa.eu/system/files/2022-06/pesticides_sud_eval_2022_reg_2022-305_en.pdf
[3] Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework. https://www.cbd.int/gbf/