Οκτώβριος 7, 2024
Project
LIVEMOUNT
Project info
Τίτλος
LIVEMOUNT: Επιτυγχάνοντας την αειφορία της
κτηνοτροφίας στα ψηλά βουνά υπό την κλιματική αλλαγή
Έτος
2024-2025
Χρηματοδότηση
Συντονιστής
BCL-Εργαστήριο Διατήρησης της Βιοποικιλότητας
Συνεργαζόμενοι Φορείς
AUA,UP,UTH
*Το έργο χρηματοδοτείται (ή χρηματοδοτήθηκε) από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) στο πλαίσιο της Προκήρυξης: Χρηματοδότηση της Βασικής Έρευνας (Οριζόντια υποστήριξη όλων των Επιστημών), Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Ελλάδα 2.0). Αριθμός πρότασης: 015451.
Ομάδα έργου
PI: Καθηγήτρια Βασιλική Κατή – Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (ΠΙ). Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών & Τεχνολογιών. Επικεφαλής του Εργαστηρίου Διατήρησης της Βιοποικιλότητας (BCL).
Αναπληρωτής Καθηγητής Γιώργος Φωτιάδης – Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ), Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος, Δασική Βοτανική- Γεωβοτανική.
Asst. Prof. George Adamidis – University of Patras (UP), Department of Biology, Plant Functional Biology
Καθηγητής Μιχαήλ Βραχνάκης – Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (ΠΘ), Τμήμα Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου & Σχεδιασμού, Λιβαδοπονική επιστήμη.
ΠΙ:
Επίκουρος Καθηγητής Χαρίλαος Γιώτης, λειτουργική βιολογία
φυτών
Δρ. Κωνσταντίνα Ζωγράφου, εντομολόγος
Δρ. Όλγα Τζωρτζακάκη, εντομολόγος
Dr. Haritakis Papaioannou, conservation biologist
Dr. Christina Kassara, GIS expert
Dr. Maria Petridou, conservation biologist
Konstantina Nasiou, PhD student
Apostolis Stefanidis, PhD student
Niki Evaggelopoulou, economist
Effrosyni Varoucha, field assistant
AUA:
Stefanos Profitis, forester
ΠΘ:
Αναπληρωτής Καθηγητής Ιωάννης Καζόγλου, γεωπόνος/
λιβαδοπόνος
Καθηγητής Νικόλαος Γκουγκουλιάς, γεωπόνος/χημικός
Dimitrios Oikonomou, PhD student
Pinelopi Alexaki, economist
Σκοπός
Επίτευξη της βιώσιμης κτηνοτροφίας στα ορεινά λιβάδια σε συνθήκες αυξανόμενης
ξηρασίας, μέσω της διατήρησης της βιοποικιλότητας και των λειτουργιών του
οικοσυστήματος.
Ερευνητικά ερωτήματα
- Πώς θα ανταποκριθούν οι ορεινές κοινότητες φυτών και εντόμων στις αυξανόμενες κλιματικές πιέσεις, σε συνδυασμό με τις συνεχιζόμενες μεταβολές στην ένταση βόσκησης από κτηνοτροφικά ζώα;
- Πώς η βόσκηση κτηνοτροφικών ζώων και η ξηρασία επηρεάζουν την παροχή οικοσυστημικών υπηρεσιών, όπως η δέσμευση άνθρακα, η ανακύκλωση θρεπτικών στοιχείων, η κατακράτηση νερού και η επικονίαση εντόμων, στα ορεινά λιβάδια;
- Ποια είναι η τρέχουσα βοσκοϊκανότητα των ορεινών λιβαδιών;
- Πώς μπορούν τα νέα επιστημονικά στοιχεία να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των κοινωνικών και πολιτικών εμποδίων στην υιοθέτηση βιώσιμων λύσεων;
Δράσεις
1.
Fieldwork
2.
Ανάλυση δεδομένων
3.
Συγγραφή επιστημονικών εργασιών
4.
Result dissemination; policy and practice
Concept & methods
Περιοχή μελέτης
Η περιοχή μελέτης καλύπτει επτά βουνά που προστατεύονται, όλα, από το δίκτυο Natura 2000: Σμόλικας (GR2130002), Τύμφη (GR2130009), Μιτσικέλι (GR2130008), Λάκμος (GR2130007), Αθαμανικά Όρη (GR2110002), Οίτη (GR2440004) και Παρνασσός (GR2450005). Η διαχείρισή 6 τους επιτελείται από τρεις Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΜΔΠ) που υπάγονται στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ).
Επιλογή δειγματοληπτικών επιφανειών (ΔΠ)
Θα εστιάσουμε σε ποολίβαδα που εντοπίζονται σε μεγάλα
υψόμετρα (>1,000 m) κατά μήκος της οροσειράς της Πίνδου
(π.χ. τύποι οικοτόπων 4090 ή 6230: παράρτημα Ι της
Οδηγίας των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ)).
Θα ορίσουμε μία διττή διαβάθμιση της έντασης βόσκησης και
της ξηρασίας στην περιοχή μελέτης και θα επιλέξουμε
τουλάχιστον 25 ΔΠ για να μεγιστοποιήσουμε το εύρος αυτής
της διαβάθμισης (διαφορετικές κλιματικές συνθήκες και
πυκνότητες ζωικού κεφαλαίου).
Τάξα – στόχοι
Επιλέξαμε τρείς ταξινομικές ομάδες – φυτά, Ορθόπτερα και πεταλούδες – που αντιστοιχούν σε διαφορετικά τροφικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά (π.χ. παραγωγή βιομάζας, κύκλος θρεπτικών ουσιών και επικονίαση), είναι ευαίσθητες μικροκλιματικές δείκτες και ανταποκρίνονται σε μεγάλο βαθμό στην αλλαγή του καθεστώτος βόσκησης.
Μεθοδολογικές προσεγγίσεις
Ταξινομική: Θα μελετήσουμε την επίδραση της
βόσκησης/κλιματικής αλλαγής στα πρότυπα ποικιλότητας
και τη δομή κοινότητας των τριών τάξων, κατά μήκος της
διττής διαβάθμισης πιέσεων. Θα χρησιμοποιήσουμε τυπικές
μεθόδους πεδίου (π.χ. πρωτόκολλα, «εμφωλευμένη»
δειγματοληψία) για να δημιουργήσουμε μία βάση δεδομένων
για τις ταξινομικές ομάδες μας και θα αναλύσουμε τα
δεδομένα μας με κατάλληλες μεθόδους μοντελοποίησης (π.χ.
Γενικευμένα Γραμμικά Μοντέλα (GLMs) ή Γενικευμένα
Προσθετικά Μοντέλα μικτών αποτελεσμάτων (GAMMs)).
Λειτουργική: Θα μελετήσουμε πώς η βόσκηση μεταβάλλει
τις οικοσυστημικές λειτουργίες σε διαφορετικά επίπεδα
ξηρασίας. Θα συλλέξουμε δεδομένα επί των λειτουργικών
χαρακτηριστικών των φυτών, των ιδιοτήτων του εδάφους,
των οικοφυσιολογικών διαδικασιών, και της
βοσκοϊκανότητας, και θα παραδώσουμε μία αντίστοιχη βάση
δεδομένων. Θα χρησιμοποιήσουμε μοντέλα δομικών
εξισώσεων (SEM) για να αναλύσουμε τα δεδομένα μας.
Σύνθεση: Θα συλλέξουμε στοιχεία για το ζωικό κεφάλαιο
(κεφάλια βοοειδών, αιγοπροβάτων), την παραγωγή (γάλα,
κρέας) και τα υποκατάστατα τους σε ετήσια βάση για την
Ελλάδα, αξιοποιώντας ανοιχτές ή κρατικές βάσεις
δεδομένων. Θα παραδώσουμε έναν χάρτη βιώσιμης
βόσκησης με τα τρέχοντα προτεινόμενα επίπεδα έντασης
βόσκησης, τα οποία θα καθοριστούν και για το μέλλον,
λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση της ξηρασίας. Θα
συνδέσουμε τα επιστημονικά μας ευρήματα με την πολιτική
και την πράξη, σε ένα ευρύ κοινωνικοοικονομικό και πολιτικό
πλαίσιο, σε Εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Νέα
News on the ROADLESS & NATLAND projects, including notifications of new material published, articles in the press and other media, relevant policy impact and feedback from society are posted in the BCL facebook page. Selected news are posted here