Πώς θα το λέμε;
Το βαφτίσαμε “apollo”, από την Parnassius apollo, σύμβολο της ομορφιάς των άγριων βουνών μας. Παραπέμπει φυσικά και στον Απόλλωνα, αιώνιο έφηβο, θεό του φωτός και προστάτη των καλών τεχνών, μια που οι πεταλούδες έχουν εφήμερο βίο, χρειάζονται το φως, και είναι από μόνες τους μια μορφή τέχνης…
Πώς ξεκίνησε;
Ναι, ήταν διακαής πόθος πολλών πεταλουδάδων για χρόνια και ναι, τέτοιου είδους πρωτοβουλίες απαιτούν χρόνο και χρήμα…κι έχουν ρίσκο. Ποιος αναλαμβάνει; Ξεκινήσαμε δειλά-δειλά το apollo (με φόβο και πάθος) το 2019, στο πλαίσιο ενός ερευνητικού έργου με τίτλο BUTALL (Πεταλούδες της Ελλάδας: Συνδέοντας την Επιστήμη με την Κοινωνία). Φορέας υλοποίησης ήταν το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, και συγκεκριμένα το Εργαστήριο Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στο Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών & Τεχνολογιών (BCL). Χρηματοδότης ήταν το Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος & Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ νυν ΟΦΥΠΕΚΑ) (δες διαύγεια). Στόχος μας ήταν να θέσουμε τις πρώτες τεχνικές και επιστημονικές βάσεις για το πρώτο εθελοντικό πρόγραμμα βιοπαρακολούθησης των πεταλούδων της Ελλάδας! Θέλαμε να ξεκινήσουμε πιλοτικά με τους εθελοντές μας από το 2020, αλλά λόγω των έκτακτων συνθηκών της πανδημίας ελπίζουμε να ξεκινήσουμε το 2021! Το apollo επομένως είναι ακόμη… αυγό. Πολλά ακόμη πρέπει να γίνουν, γιατί θέλουμε να το τελειοποιήσουμε τεχνικά και να συνεχιστεί εσαεί. Για να πετύχει, όλοι μας, επιστήμονες και μη, θα πρέπει να συμμετέχουμε ενεργά. Θα τα καταφέρουμε;
Πώς λειτουργεί το apollo;
Με μεράκι, καλή διάθεση και εθελοντικό χρόνο από όλους μας! Το 2021 θα είναι μια πιλοτική χρονιά έναρξης του προγράμματος βιοπαρακολούθησης. Διαβάστε τις πρακτικές οδηγίες 2021 για το πώς θα οργανωθούμε για να ξεκινήσουμε άμεσα την καταγραφή των πεταλούδων, τον οδηγό πεδίου για να δείτε πώς θα πρέπει να δουλεύουμε στη φύση και πώς να αναγνωρίζουμε τις πεταλούδες, και αν σας αρέσει εγγραφείτε με τη βοήθεια της φόρμας εγγραφής και ελάτε στην παρέα μας στο facebook.
E-mail: apollo.monitoring@gmail.com
Facebook: Greek butterfly monitoring scheme-apollo
Εφαρμογή apollo: Εφαρμογή apollo για κινητά android στην Ελληνική για συλλογή δεδομένων στο πεδίο
Website apollo: Ιστοχώρος του apollo εντός της ιστοσελίδας του Εργαστηρίου (από 30/3/2021)
Φόρμα εγγραφής: Φόρμα εγγραφής εθελοντών στο apollo
Google drive Apollo_2021_volunteers Xώρος αποθήκευσης εγγράφων του apollo. Έχει τα εξής αρχεία:
Apollo_info.pdf Σύντομη εισαγωγή στο apollo – για όσους το ακούνε για πρώτη φορά
Όροι συμμετοχής-apollo.pdf Όροι συμμετοχής – μη βλάβη στις πεταλούδες
Οδηγός πεδίου.pdf Μεθοδολογικός οδηγός για το πεδίο και για την αναγνώριση ειδών
Πρακτικές οδηγίες 2021. pdf Πρακτικός οδηγός για τους εθελοντές το πρώτο έτος 2021
Βάση πεταλούδων_βοήθεια.pdf Οδηγίες για τη συμπλήρωση της βάσης δεδομένων των πεταλούδων
Βάση πεταλούδων.xlsx Βάση για συμπλήρωση με τα δεδομένα σας των πεταλούδων
Τι ζητάει από μένα το apollo;
Λίγες ώρες ή λίγες ημέρες κάθε χρόνο. Τρία επίπεδα δυσκολίας και αντίστοιχης διάθεσης του εθελοντικού σας χρόνου ανά έτος.
- Σε ένα σημείο είδες μια πεταλούδα που σου άρεσε; Χρησιμοποίησε το κινητό σου να τη φωτογραφίσεις και ακόμη και αν δεν ξέρεις το είδος θα το αναγνωρίσει η ομάδα του apollo. Εκτιμώμενος χρόνος για ένα κλικ: 2min. Βοηθάς έτσι στην ανανέωση της γνώσης για την κατανομή των ειδών στην Ελλάδα.
- Στάσου σε ένα σημείο που μπορείς να επισκέπτεσαι συχνά (ανά 20-30 ημέρες) για 15 λεπτά και κατέγραψε όλα τα είδη, σημειώνοντας πόσα άτομα ανά είδος βρήκες. Βοηθάς να εκτιμηθεί η πληθυσμιακή κατάσταση και τάση των ειδών στο χρόνο. Εκτιμώμενος χρόνος για ένα σημείο: 3h/έτος.
- Κάνε μια διαδρομή μήκους 300m που μπορείς να επισκέπτεσαι συχνά (ανά 20-30 ημέρες). Με τις διαδρομές και τα σημεία, βοηθάς να εκτιμηθεί η πληθυσμιακή κατάσταση και τάση των ειδών στο χρόνο. Εκτιμώμενος χρόνος για μία διαδρομή: 12h/ έτος.
Τι μου προσφέρει το apollo;
Σε κάθε εγγεγραμμένο ενεργό εθελοντή μας προσφέρουμε:
- ερευνητική άδεια για δειγματοληψία στη φύση
- την ελεύθερη εφαρμογή android για κινητά
- ηλεκτρονικό οδηγό πεδίου αναγνώρισης των πεταλούδων,
- οδηγίες για την καταγραφή των πεταλούδων (δες τα αρχεία στο google drive)
- απόχη (για 10 μόνο εθελοντές)
- αποθηκευτικό χώρο (google drive) για να ανεβάζει τις πεταλουδο-φωτογραφίες του
- ομάδα δικτύωσης και επικοινωνίας στο facebook για την προστασία των πεταλούδων
- υποστήριξη στην αναγνώριση των ειδών από φωτογραφίες
Αν δεν ξέρω καλά τις πεταλούδες μπορώ να συμμετέχω;
Ναι το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλους, και σε όσους γνωρίζουν και φωτογραφίζουν χρόνια τις πεταλούδες, και στους «πρωτάρηδες» που μαθαίνουν τώρα αυτήν την όμορφη πολύχρωμη ομάδα. Ξεκίνα με τις απλές καταγραφές, και αφού εξοικειωθείς αρκετά, προχώρησε το επόμενο έτος στις διαδρομές. Είναι αλήθεια βέβαια πως οι πιο έμπειροι πεταλουδάδες μας θα αποτελέσουν στην αρχή τον πυλώνα αυτής της προσπάθειας, ενώ η εμπειρία και η γνώση θα αυξάνεται συλλογικά για όλους μας.
Θα δυσκολευτώ να κάνω διαδρομές. Γιατί είναι σημαντικές;
Οι διαδρομές είναι ο κορμός όλων των προγραμμάτων βιοπαρακολούθησης στην Ευρώπη και στον κόσμο. Το ήξερες ότι γίνονται σε 19 χώρες σε όλη την Ευρώπη; Χιλιάδες εθελοντές συμμετέχουν. Με τη συμμετοχή και τη δύναμη των ευαίσθητων περιβαλλοντικά πολιτών, μπορούμε να γνωρίζουμε την πληθυσμιακή τάση των ειδών της Ευρώπης και να αγωνιζόμαστε για την προστασία τους σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Από τα δεδομένα των διαδρομών μας εξάγεται για παράδειγμα ο δείκτης “Grassland Butterfly Indicator” από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος συνδέεται με τα μέτρα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής στην Ευρώπη. Μία μόνο διαδρομή από τον καθένα μας αρκεί για να πετύχει το apollo στην Ελλάδα!
Υπάρχει πλατφόρμα του apollo για να περνάω εκεί τις παρατηρήσεις μου;
Όχι ακόμη. Είμαστε στην αρχή. Ευελπιστούμε στο μέλλον να καταφέρουμε να βρούμε την αντίστοιχη οικονομική στήριξη για να στήσουμε ένα σύγχρονο λειτουργικό ιστότοπο και μια διαδραστική πλατφόρμα. Ένα ηλεκτρονικό πεταλουδόσπιτο δηλαδή για να στεγάσει την παρέα μας. Υπομονή…
Θα βλέπουν όλοι τα δεδομένα μου;
Όχι, εκτός και αν το επιλέξεις εσύ. Οι ακριβείς συντεταγμένες των ειδών δεν θα δημοσιοποιούνται, επειδή μεταξύ άλλων είναι «ευαίσθητα δεδομένα» λόγω προβλήματος συλλογής και εμπορίας ορισμένων ειδών.
Πώς θα χρησιμοποιηθούν τα δεδομένα μου;
Καταρχάς με την εγγραφή σου παραχωρείς στο Εργαστήριό μας BCL τη δυνατότητα συλλογής των δεδομένων, το δικαίωμα επικαιροποίησης ως προς τη σωστή αναγνώριση ειδών, και ανάλυσης για ερευνητικούς και μη εμπορικούς σκοπούς. Όσον αφορά στην περαιτέρω διάθεση των δεδομένων, η κεντρική ιδέα είναι πως ο κάθε ένας μας θα μπορεί ανεξάρτητα να αποφασίζει και να επιλέγει τους όρους χρήσης και διάθεσης των δεδομένων του σε τρίτους. Θα αποσταλεί σχετική φόρμα όπου θα δώσεις τις επιλογές σου.
Ελπίζουμε να σε πείσαμε να έρθεις στην παρέα μας!
Αν. Καθ. Β. Κατή, συντονίστρια του apollo
